Uống thực phẩm chức năng (TPCN) có hại gan, hại thận không?

Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người quan tâm đến sức khỏe và tìm kiếm những phương pháp giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, dẻo dai. Một trong những xu hướng phổ biến hiện nay là sử dụng thực phẩm chức năng để bổ sung vitamin và khoáng chất. Các sản phẩm này được quảng cáo với nhiều lợi ích, từ tăng cường sức đề kháng, cải thiện làn da, hỗ trợ tiêu hóa đến bảo vệ tim mạch và giúp kéo dài tuổi thọ. Không thể phủ nhận rằng trong một số trường hợp đặc biệt, việc bổ sung thực phẩm chức năng có thể giúp bù đắp lượng vi chất mà cơ thể đang thiếu hụt, nhất là đối với những người có chế độ ăn uống không cân bằng, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người mắc bệnh lý nền.

Tuy nhiên, một câu hỏi lớn đặt ra là: Uống thực phẩm chức năng có gây hại cho gan và thận hay không? Đây là hai cơ quan quan trọng có nhiệm vụ chuyển hóa, đào thải độc tố và duy trì cân bằng nội môi trong cơ thể. Nếu thực phẩm chức năng được sử dụng sai cách, không chỉ không mang lại lợi ích mà còn có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe gan, thận. Thực tế, có nhiều trường hợp bị suy gan, suy thận do lạm dụng thực phẩm chức năng mà không biết rằng chúng có thể chứa những thành phần gây hại khi dùng quá liều hoặc không phù hợp với cơ địa từng người.

Vậy, thực phẩm chức năng bổ sung vitamin có thực sự an toàn không? Khi nào chúng trở thành "con dao hai lưỡi" đối với gan và thận? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để có cách sử dụng hợp lý, giúp bảo vệ sức khỏe một cách an toàn và khoa học nhất.

1. Uống thực phẩm chức năng có gây hại cho gan không?​

Gan là cơ quan chính giúp chuyển hóa và đào thải các chất trong cơ thể. Nếu sử dụng thực phẩm chức năng không đúng cách, gan có thể bị tổn thương do:

Dùng quá liều vitamin tan trong dầu (A, D, E, K)​

• Các loại vitamin này được gan dự trữ thay vì đào thải qua nước tiểu như vitamin tan trong nước (B, C). Nếu bổ sung quá mức, chúng có thể tích tụ trong gan, gây ngộ độc và ảnh hưởng đến chức năng gan.
• Ví dụ, bổ sung quá nhiều vitamin A có thể gây gan nhiễm mỡ, viêm gan hoặc tổn thương tế bào gan.

Sử dụng thực phẩm chức năng kém chất lượng​

• Một số sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể chứa kim loại nặng, chất bảo quản hoặc tạp chất gây hại cho gan.
• Một số loại thảo dược hỗ trợ gan nếu dùng sai cách cũng có thể gây tác dụng ngược, làm gan hoạt động quá tải.

Kết hợp với thuốc hoặc rượu bia​

• Một số thực phẩm chức năng có thể tương tác với thuốc điều trị bệnh, làm tăng gánh nặng cho gan.
• Nếu vừa uống thực phẩm chức năng vừa uống rượu bia, gan phải làm việc nhiều hơn để chuyển hóa, dễ dẫn đến tổn thương gan.

2. Uống thực phẩm chức năng có gây hại cho thận không?​

Thận có nhiệm vụ lọc và đào thải chất dư thừa ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Nếu sử dụng thực phẩm chức năng không hợp lý, thận có thể bị ảnh hưởng bởi:

Dùng quá nhiều vitamin và khoáng chất tan trong nước (B, C, canxi, magie, sắt...)​

• Vitamin C liều cao có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận do dư thừa axit oxalic.
• Bổ sung quá nhiều canxi có thể gây vôi hóa thận, tăng nguy cơ sỏi thận hoặc suy thận.
• Thừa sắt có thể gây tổn thương mô thận, ảnh hưởng đến quá trình lọc máu.

Dùng thực phẩm chức năng có thành phần độc hại​

• Một số sản phẩm giảm cân, tăng cơ hoặc thải độc có thể chứa chất lợi tiểu mạnh, làm thận hoạt động quá mức và gây mất cân bằng điện giải.
• Các loại thuốc bổ thận không rõ nguồn gốc có thể chứa chất độc hại làm tăng gánh nặng cho thận.

Sử dụng sai đối tượng, đặc biệt là người có bệnh lý thận​

• Người bị suy thận, sỏi thận hoặc bệnh thận mạn tính cần đặc biệt thận trọng khi bổ sung vitamin và khoáng chất, vì thận bị suy yếu không thể đào thải các chất dư thừa như người bình thường.

3. Làm thế nào để uống thực phẩm chức năng mà không gây hại gan, thận?​

• Chỉ sử dụng khi cần thiết​

Nếu chế độ ăn uống đã đầy đủ dinh dưỡng, không nên bổ sung tùy tiện.

• Tuân thủ liều lượng khuyến nghị​

Không tự ý uống quá liều, đặc biệt là vitamin tan trong dầu hoặc khoáng chất.

• Chọn sản phẩm uy tín, có nguồn gốc rõ ràng​

Tránh các loại thực phẩm chức năng trôi nổi, không có chứng nhận an toàn.

• Không kết hợp với rượu bia hoặc thuốc khi chưa có hướng dẫn từ bác sĩ​

Điều này giúp tránh gây gánh nặng thêm cho gan và thận.

• Uống nhiều nước​

Giúp thận đào thải các chất dư thừa hiệu quả hơn, đặc biệt khi bổ sung vitamin C, canxi hoặc sắt.

• Người có bệnh gan, thận nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng​

Để tránh gây tác động xấu đến tình trạng bệnh.

Như vậy thực phẩm chức năng (TPCN) bổ sung vitamin và khoáng chất có thể là một giải pháp hữu ích cho những người thực sự có nhu cầu, chẳng hạn như người thiếu hụt dinh dưỡng, người có bệnh lý đặc biệt hoặc những đối tượng cần bổ sung theo chỉ định của bác sĩ. Khi được sử dụng đúng cách, chúng có thể giúp cải thiện sức khỏe, nâng cao hệ miễn dịch và hỗ trợ các chức năng của cơ thể.

Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng liều lượng, uống tràn lan mà không có sự kiểm soát, thực phẩm chức năng có thể trở thành gánh nặng cho gan và thận. Những vitamin tan trong dầu như A, D, E, K nếu dư thừa có thể tích tụ trong gan, gây độc. Một số khoáng chất như canxi, sắt nếu bổ sung quá mức có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận hoặc tổn thương mô thận. Chưa kể đến việc nhiều sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc có thể chứa tạp chất độc hại, làm suy yếu chức năng gan, thận theo thời gian.

Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe, hãy sử dụng thực phẩm chức năng một cách có kiểm soát. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bổ sung bất kỳ loại vitamin hay khoáng chất nào. Đồng thời, hãy duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất từ thực phẩm tự nhiên, vì đây vẫn là nguồn cung cấp vitamin an toàn và hiệu quả nhất. Sức khỏe không chỉ phụ thuộc vào những viên uống bổ sung mà còn đến từ thói quen sinh hoạt hợp lý, chế độ ăn cân bằng và lối sống lành mạnh.

Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về tác động của thực phẩm chức năng đối với gan, thận cũng như cách sử dụng chúng một cách an toàn. Nếu bạn thấy hữu ích, đừng quên chia sẻ để nhiều người cùng biết và áp dụng nhé!