Tại sao phải tắt điện thoại khi đi máy bay?

Khi lên máy bay, hành khách thường được tiếp viên nhắc nhở phải tắt điện thoại di động hoặc chuyển sang chế độ máy bay, đặc biệt là trong giai đoạn cất cánh và hạ cánh. Đây là một quy định bắt buộc trên tất cả các chuyến bay thương mại, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ lý do đằng sau điều này. Nhiều người cho rằng đó chỉ là một biện pháp phòng ngừa mang tính hình thức, trong khi một số khác lo ngại rằng tín hiệu điện thoại có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống điều khiển của máy bay. Vậy thực hư ra sao? Điện thoại thực sự có gây nguy hiểm cho máy bay hay không? Và tại sao chúng ta chỉ cần tắt hoặc bật chế độ máy bay trong lúc cất cánh và hạ cánh mà không phải suốt cả chuyến bay?
Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc đó, đồng thời tìm hiểu lý do khoa học và các quy định hàng không liên quan đến việc sử dụng thiết bị điện tử trên máy bay.

Việc yêu cầu hành khách tắt điện thoại hoặc chuyển sang chế độ máy bay trong giai đoạn cất cánh và hạ cánh không chỉ là một quy định đơn thuần mà còn xuất phát từ nhiều lý do khoa học và thực tiễn. Dưới đây là những nguyên nhân quan trọng nhất:

1. Tránh gây nhiễu hệ thống liên lạc và điều hướng của máy bay​

Máy bay hiện đại được trang bị nhiều hệ thống điện tử tiên tiến để liên lạc với kiểm soát không lưu và điều khiển hành trình. Trong khi đó, điện thoại di động và các thiết bị không dây như máy tính bảng, laptop có thể phát ra sóng vô tuyến ở tần số cao. Nếu không được kiểm soát, các tín hiệu này có thể gây nhiễu sóng, ảnh hưởng đến các hệ thống quan trọng trên máy bay.

Tại sao điều này lại quan trọng?​

• Gây nhiễu liên lạc với kiểm soát viên không lưu: Phi công cần liên lạc với trạm kiểm soát không lưu để nhận hướng dẫn về lộ trình bay, điều kiện thời tiết và thông tin an toàn. Nếu tín hiệu bị nhiễu, việc truyền tải thông tin có thể bị chập chờn, dẫn đến sai sót hoặc trì hoãn quan trọng trong các quyết định của phi công.
• Ảnh hưởng đến hệ thống điều hướng của máy bay: Máy bay sử dụng các tín hiệu vô tuyến để xác định vị trí, độ cao và tốc độ. Nếu có quá nhiều thiết bị phát sóng trên khoang hành khách, những tín hiệu này có thể bị gián đoạn, ảnh hưởng đến khả năng điều hướng chính xác của máy bay.
• Nguy cơ can thiệp vào thiết bị đo độ cao: Một số nghiên cứu cho thấy rằng tín hiệu từ điện thoại di động có thể ảnh hưởng đến hệ thống đo độ cao bằng sóng radio, làm sai lệch thông số mà phi công cần sử dụng khi tiếp đất.

Mặc dù máy bay hiện đại đã được thiết kế để giảm thiểu ảnh hưởng từ nhiễu sóng, nhưng các hãng hàng không vẫn áp dụng quy định này để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

2. Đảm bảo hành khách tập trung vào hướng dẫn an toàn​

Một trong những lý do quan trọng khiến hành khách được yêu cầu tắt thiết bị điện tử khi cất cánh và hạ cánh là để đảm bảo họ tập trung vào các hướng dẫn an toàn từ tiếp viên hàng không.

Vì sao điều này cần thiết?​

• Cất cánh và hạ cánh là hai giai đoạn nguy hiểm nhất của chuyến bay: Theo thống kê của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), phần lớn các sự cố hàng không xảy ra trong vòng 3 phút đầu khi cất cánh và 8 phút cuối khi hạ cánh. Nếu xảy ra tình huống khẩn cấp, hành khách cần phải có sự chuẩn bị để thực hiện các biện pháp thoát hiểm kịp thời.
• Hạn chế sự mất tập trung: Khi sử dụng điện thoại, hành khách có thể không nghe thấy các thông báo quan trọng từ tiếp viên hàng không hoặc bỏ lỡ những hướng dẫn về cách sử dụng mặt nạ oxy, áo phao, dây an toàn… Điều này có thể gây nguy hiểm trong các tình huống khẩn cấp.
• Giúp hành khách có phản xạ nhanh hơn khi có sự cố: Nếu máy bay gặp sự cố khi cất cánh hoặc hạ cánh, hành khách cần phản ứng nhanh theo hướng dẫn của tiếp viên thay vì mải mê sử dụng điện thoại.

​

3. Tránh làm gián đoạn hệ thống mạng di động dưới mặt đất​

Điện thoại di động trên máy bay có thể gây ra sự gián đoạn mạng di động dưới mặt đất, đặc biệt khi máy bay bay ở tầm thấp trong giai đoạn cất cánh hoặc hạ cánh.

Cơ chế gây ảnh hưởng​

• Khi một chiếc điện thoại di động được bật trên máy bay, nó sẽ cố gắng kết nối với các trạm phát sóng di động dưới mặt đất. Tuy nhiên, do máy bay di chuyển với tốc độ cao, điện thoại sẽ liên tục chuyển đổi kết nối giữa các trạm phát sóng. Điều này có thể gây quá tải hoặc làm giảm chất lượng dịch vụ của các mạng di động dưới mặt đất.
• Một số nghiên cứu cho thấy rằng nếu hàng trăm hành khách trên máy bay cùng bật điện thoại, điều này có thể gây nhiễu loạn tín hiệu tại các trạm thu phát sóng di động ở gần sân bay.

Mặc dù vấn đề này không phải lúc nào cũng gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng các nhà cung cấp dịch vụ hàng không và viễn thông vẫn khuyến nghị hành khách nên tắt điện thoại hoặc bật chế độ máy bay để tránh làm ảnh hưởng đến hệ thống mạng mặt đất.

4. Đảm bảo hành khách không vô tình kích hoạt cuộc gọi hoặc tin nhắn khi máy bay chưa ở độ cao an toàn​

Trong giai đoạn cất cánh và hạ cánh, nếu điện thoại không được đặt ở chế độ máy bay, nó có thể tự động nhận cuộc gọi, tin nhắn hoặc dữ liệu di động, gây ra nhiều tình huống không mong muốn:

• Điện thoại có thể phát ra âm thanh lớn hoặc rung khi có cuộc gọi đến, làm phiền những hành khách khác.
• Việc nhận tin nhắn hoặc cuộc gọi có thể khiến hành khách bị phân tâm vào lúc quan trọng.
• Một số người có thói quen trả lời điện thoại ngay khi vừa nhận được tín hiệu mạng, điều này có thể làm chậm quá trình rời máy bay hoặc gây rối loạn khi máy bay vừa hạ cánh.

Do đó, để tránh tình trạng này, các hãng hàng không yêu cầu hành khách giữ thiết bị ở chế độ máy bay cho đến khi máy bay hoàn toàn dừng lại trên đường băng.

5. Một số hãng hàng không hiện đại đã có giải pháp thay thế​

Mặc dù việc tắt điện thoại vẫn là quy định chung trên hầu hết các chuyến bay, nhưng một số hãng hàng không đã áp dụng các giải pháp công nghệ để cho phép sử dụng điện thoại trong suốt hành trình.

Hệ thống picocell trên máy bay​

• Một số hãng hàng không trang bị hệ thống picocell, một loại trạm phát sóng nhỏ trên máy bay, giúp điện thoại của hành khách kết nối với mạng di động một cách an toàn mà không gây nhiễu hệ thống điều khiển.
• Với hệ thống này, hành khách có thể gọi điện, nhắn tin và sử dụng dữ liệu di động mà không lo ngại về nhiễu sóng hoặc ảnh hưởng đến mạng di động mặt đất.

Tuy nhiên, ngay cả với những chuyến bay có hệ thống picocell, hành khách vẫn phải tắt thiết bị hoặc đặt chế độ máy bay trong giai đoạn cất cánh và hạ cánh để đảm bảo an toàn tối đa.

Như vậy, việc tắt điện thoại hoặc chuyển sang chế độ máy bay trong lúc cất cánh và hạ cánh không phải là một quy tắc tùy tiện mà xuất phát từ những lý do khoa học và an toàn hàng không. Không chỉ giúp ngăn chặn nhiễu sóng ảnh hưởng đến hệ thống liên lạc và điều hướng của máy bay, quy định này còn đảm bảo hành khách tập trung vào hướng dẫn an toàn, tránh phân tâm trong những giai đoạn quan trọng nhất của chuyến bay. Mặc dù công nghệ hàng không ngày càng tiên tiến và một số hãng bay đã cho phép sử dụng điện thoại trong suốt hành trình, nhưng việc tuân thủ quy định này vẫn là điều cần thiết để đảm bảo sự an toàn tuyệt đối. Vì vậy, khi bay, hãy tuân thủ hướng dẫn của phi hành đoàn, sử dụng thiết bị một cách có trách nhiệm và luôn đặt sự an toàn của bản thân cũng như toàn bộ chuyến bay lên hàng đầu.