Hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì? Cách nhận biết và điều trị?

Bạn đã bao giờ cảm thấy mệt mỏi dù đã ngủ đủ giấc? Hoặc có người thân thường xuyên ngáy to và thỉnh thoảng ngưng thở khi ngủ? Đây có thể là dấu hiệu của hội chứng ngưng thở khi ngủ – một tình trạng phổ biến nhưng lại ít được chú ý. Nhiều người mắc hội chứng này mà không hề hay biết, dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, suy giảm trí nhớ và thậm chí là đột quỵ. Vậy hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì? Làm thế nào để nhận biết và điều trị hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

​

1. Hội Chứng Ngưng Thở Khi Ngủ Là Gì?​

Hội chứng ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea) là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhưng lại ít được chú ý, mặc dù nó có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Người mắc phải tình trạng này thường có những giai đoạn ngưng thở trong lúc ngủ, kéo dài từ vài giây đến cả phút, lặp đi lặp lại nhiều lần trong đêm. Điều này không chỉ khiến giấc ngủ bị gián đoạn mà còn có thể dẫn đến tình trạng thiếu oxy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ và hệ tim mạch. Tuy nhiên, nhiều người không ý thức được rằng mình đang mắc hội chứng này vì các triệu chứng xảy ra chủ yếu trong lúc ngủ. Chính vì vậy, việc tìm hiểu về hội chứng ngưng thở khi ngủ, cách nhận biết và phương pháp điều trị là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.

2. Nguyên Nhân Gây Ngưng Thở Khi Ngủ​

Có ba loại hội chứng ngưng thở khi ngủ chính:

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (Obstructive Sleep Apnea - OSA)​

• Xảy ra khi đường thở bị tắc nghẽn do mô mềm ở cổ họng bị sụp xuống.
• Nguyên nhân phổ biến: béo phì, cổ to, amidan to, lưỡi lớn, cấu trúc bất thường của đường hô hấp, hút thuốc, uống rượu và sử dụng thuốc an thần.

Ngưng thở khi ngủ do trung ương (Central Sleep Apnea - CSA)​

• Xảy ra khi não không gửi tín hiệu đúng đến các cơ kiểm soát hô hấp.
• Nguyên nhân thường liên quan đến các bệnh lý về thần kinh, suy tim, đột quỵ hoặc tổn thương não.

Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp​

• Là sự kết hợp giữa ngưng thở do tắc nghẽn và ngưng thở do trung ương.

3. Dấu Hiệu Và Triệu Chứng​

Người mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ thường không nhận thức được tình trạng của mình, nhưng có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu sau:

Ban Đêm:​

• Ngáy to, thường xuyên
• Thức giấc đột ngột, cảm giác nghẹt thở
• Đổ mồ hôi đêm
• Khó ngủ, ngủ chập chờn

Ban Ngày:​

• Buồn ngủ quá mức, dễ ngủ gật khi lái xe hoặc làm việc
• Đau đầu buổi sáng
• Khó tập trung, giảm trí nhớ
• Cáu gắt, trầm cảm
• Giảm ham muốn tình dục

4. Biến Chứng Nếu Không Điều Trị​

Nếu không được điều trị, hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Tăng nguy cơ cao huyết áp, bệnh tim mạch
• Đột quỵ
• Tiểu đường type 2
• Trầm cảm và lo âu
• Tai nạn giao thông do buồn ngủ

5. Cách Chẩn Đoán​

Bác sĩ có thể đề nghị một số phương pháp chẩn đoán như:

• Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng
• Polysomnography (PSG): Đo sóng não, nhịp tim, nhịp thở và mức oxy khi ngủ.
• Xét nghiệm giấc ngủ tại nhà: Theo dõi nồng độ oxy và nhịp thở bằng thiết bị đo đơn giản.

6. Phương Pháp Điều Trị​

Thay đổi lối sống​

• Giảm cân nếu bị thừa cân
• Tránh rượu, thuốc an thần
• Ngủ nghiêng thay vì nằm ngửa
• Tập thể dục đều đặn

Sử dụng thiết bị hỗ trợ​

• Máy thở CPAP (Continuous Positive Airway Pressure): Cung cấp áp lực không khí giúp đường thở luôn mở.
• Thiết bị nha khoa: Dùng để giữ hàm dưới và lưỡi ở vị trí phù hợp, giúp đường thở không bị tắc nghẽn.

Phẫu thuật​

• Cắt amidan hoặc mô thừa trong cổ họng
• Điều chỉnh xương hàm
• Đặt thiết bị kích thích dây thần kinh điều khiển cơ hô hấp

7. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?​

Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu ngưng thở khi ngủ, đặc biệt là ngáy to, mệt mỏi ban ngày hoặc thức dậy với cảm giác nghẹt thở, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Như vậy hội chứng ngưng thở khi ngủ không chỉ đơn giản là một vấn đề về giấc ngủ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng như cao huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường và trầm cảm. Tuy nhiên, tin tốt là có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, từ thay đổi lối sống, sử dụng thiết bị hỗ trợ đến can thiệp y khoa. Vì vậy, nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ, đừng chủ quan mà hãy tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia y tế. Việc nhận diện và can thiệp sớm không chỉ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ mà còn góp phần nâng cao sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Hãy quan tâm đến giấc ngủ của mình ngay từ hôm nay, vì một giấc ngủ ngon chính là nền tảng cho một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc!