19 thói quen xấu cần tránh trong thai kỳ

Mang thai là hành trình tuyệt vời nhưng cũng đầy thử thách đối với mỗi người mẹ. Trong suốt 9 tháng 10 ngày, mọi thói quen sinh hoạt của mẹ đều có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Một số thói quen tốt giúp bé lớn lên khỏe mạnh, nhưng ngược lại, những thói quen không lành mạnh có thể gây ra tác động tiêu cực, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của con. Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng nhận thức được đầy đủ những điều nên tránh để có một thai kỳ an toàn.

Có những hành động tưởng chừng như vô hại trong cuộc sống hằng ngày lại có thể làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ, ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Chẳng hạn như việc ăn uống không khoa học, thiếu vận động, hoặc tiếp xúc với các yếu tố độc hại. Vậy đâu là những thói quen xấu mà mẹ bầu cần tránh để bảo vệ sức khỏe của mình và con yêu? Hãy cùng tìm hiểu để có một thai kỳ an toàn, trọn vẹn nhất!

1. Hút thuốc lá và tiếp xúc với khói thuốc​

Hút thuốc lá là một trong những thói quen gây hại lớn nhất trong thai kỳ. Nicotine, carbon monoxide và hàng nghìn hóa chất độc hại khác trong thuốc lá có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Khi mẹ bầu hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc thụ động, các chất độc này đi qua nhau thai và cản trở quá trình cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho bé.

Tác hại của thuốc lá đối với thai nhi:

• Tăng nguy cơ sảy thai và sinh non: Nicotine làm co thắt mạch máu, giảm lượng oxy đến thai nhi, khiến bé không nhận đủ dưỡng chất cần thiết để phát triển.
• Gây nhẹ cân khi sinh: Trẻ sơ sinh có mẹ hút thuốc thường có cân nặng thấp hơn bình thường, dễ mắc các vấn đề về hô hấp và miễn dịch.
• Tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hút thuốc trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ dị tật tim, sứt môi, hở hàm ếch ở trẻ sơ sinh.
• Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS): Trẻ có mẹ hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc sau khi sinh có nguy cơ mắc hội chứng đột tử cao hơn.

Mẹ bầu không chỉ cần tránh hút thuốc mà còn nên hạn chế tiếp xúc với môi trường có khói thuốc để bảo vệ thai nhi tốt nhất. Nếu mẹ nghiện thuốc lá, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn các biện pháp cai thuốc an toàn trong thai kỳ.

2. Uống rượu, bia và đồ uống có cồn​

Rượu bia là một trong những thứ cấm kỵ đối với phụ nữ mang thai. Khi mẹ uống rượu, cồn sẽ đi vào máu và truyền trực tiếp đến thai nhi qua nhau thai. Hệ thống trao đổi chất của thai nhi chưa hoàn thiện, nên cồn có thể tồn tại trong cơ thể bé lâu hơn nhiều so với cơ thể mẹ, gây ra những tác động nghiêm trọng.

Tác hại của rượu bia đối với thai nhi:

• Gây dị tật bẩm sinh: Tiêu thụ rượu trong thai kỳ có thể dẫn đến hội chứng ngộ độc rượu bào thai (Fetal Alcohol Syndrome - FAS), gây ra dị tật trên khuôn mặt, chậm phát triển thể chất và suy giảm trí tuệ.
• Tăng nguy cơ sảy thai và sinh non: Rượu làm giảm lượng oxy và dưỡng chất cung cấp cho thai nhi, khiến bé không phát triển đầy đủ và dễ bị sảy thai hoặc sinh non.
• Gây rối loạn phát triển não bộ: Trẻ sinh ra từ mẹ uống rượu có nguy cơ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), khó khăn trong học tập và các vấn đề về hành vi sau này.

Không có mức độ uống rượu nào được xem là an toàn trong thai kỳ, vì vậy mẹ bầu nên tránh hoàn toàn để đảm bảo sức khỏe cho bé.

3. Tiêu thụ quá nhiều caffeine​

Caffeine có trong cà phê, trà, nước ngọt có gas và một số loại sô-cô-la. Khi tiêu thụ quá mức, caffeine có thể làm tăng nhịp tim, huyết áp và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Tác hại khi mẹ bầu tiêu thụ quá nhiều caffeine:

• Gây mất ngủ và căng thẳng: Caffeine có thể khiến mẹ khó ngủ hơn, làm tăng cảm giác lo lắng và gây mệt mỏi kéo dài.
• Tăng nguy cơ sảy thai: Một số nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ quá 200mg caffeine/ngày (tương đương khoảng 1-2 ly cà phê) có thể làm tăng nguy cơ sảy thai.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của bé: Caffeine làm giảm lưu lượng máu đến nhau thai, có thể khiến thai nhi bị nhẹ cân khi sinh.

Nếu mẹ bầu thích uống cà phê, có thể thay thế bằng các loại trà thảo mộc an toàn hoặc giảm lượng tiêu thụ xuống mức tối thiểu.

4. Ăn thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ​

Các loại thực phẩm sống như sushi, trứng sống, thịt tái, phô mai chưa tiệt trùng và hải sản sống có thể chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng nguy hiểm như Salmonella, Listeria hoặc Toxoplasma.

Tác hại của thực phẩm sống đối với thai kỳ:

• Nguy cơ ngộ độc thực phẩm: Hệ miễn dịch của mẹ bầu yếu hơn trong thai kỳ, do đó dễ bị nhiễm trùng hơn khi ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.
• Gây dị tật bẩm sinh hoặc sảy thai: Một số vi khuẩn như Listeria có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng và dẫn đến sảy thai, sinh non hoặc dị tật thai nhi.

Để đảm bảo an toàn, mẹ bầu nên ăn chín, uống sôi và lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng.

5. Thức khuya và ngủ không đủ giấc​

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Khi mẹ thức khuya hoặc ngủ không đủ giấc, cơ thể sẽ dễ bị căng thẳng, mệt mỏi và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của bé.

Hậu quả của việc thiếu ngủ khi mang thai:

• Gây suy giảm hệ miễn dịch: Mẹ bầu dễ mắc các bệnh cảm cúm, nhiễm trùng hơn.
• Làm tăng nguy cơ trầm cảm thai kỳ: Thiếu ngủ có thể khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi, cáu gắt và căng thẳng hơn.
• Tăng nguy cơ sinh non: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, mẹ bầu ngủ ít hơn 6 tiếng/đêm có nguy cơ sinh non cao hơn so với những mẹ ngủ đủ giấc.

Mẹ bầu nên ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi ngày, tạo thói quen đi ngủ sớm và tránh sử dụng điện thoại trước khi ngủ để có giấc ngủ sâu hơn.

6. Lười vận động​

Mẹ bầu ít vận động có thể gặp các vấn đề như:

• Tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ
• Dễ bị phù nề, chuột rút
• Gây tăng cân quá mức, khó sinh

Lời khuyên: Đi bộ nhẹ nhàng, tập yoga bầu để tăng cường sức khỏe.

7. Stress, căng thẳng kéo dài​

Stress có thể làm thay đổi hormone, ảnh hưởng đến tâm lý mẹ bầu và cả thai nhi:

• Tăng nguy cơ sinh non
• Gây rối loạn phát triển thần kinh ở thai nhi

Lời khuyên: Tập thở sâu, nghe nhạc nhẹ, thư giãn tinh thần.

8. Ăn quá nhiều đồ ngọt và thức ăn nhanh​

Đồ ngọt và thức ăn nhanh có thể gây:

• Tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ
• Béo phì, cao huyết áp

Lời khuyên: Ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên cám.

9. Không uống đủ nước​

Mẹ bầu cần nhiều nước để cung cấp đủ ối cho thai nhi:

• Gây táo bón, nhiễm trùng đường tiết niệu
• Ảnh hưởng đến lượng nước ối của bé

Lời khuyên: Uống đủ 2-2.5 lít nước/ngày.

10. Tiếp xúc với hóa chất độc hại​

Hóa chất trong mỹ phẩm, thuốc nhuộm tóc có thể ảnh hưởng đến thai nhi:

• Gây dị tật thai nhi
• Tăng nguy cơ sinh non

Lời khuyên: Dùng sản phẩm thiên nhiên, tránh tiếp xúc hóa chất mạnh.

11. Mặc quần áo quá chật​

Quần áo quá chật có thể gây:

• Khó lưu thông máu, phù nề chân tay
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi

Lời khuyên: Chọn trang phục rộng rãi, thoải mái.

12. Lạm dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ​

Một số loại thuốc có thể gây nguy hiểm cho thai nhi:

• Dị tật bẩm sinh
• Gây sảy thai hoặc sinh non

Lời khuyên: Chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.

13. Tắm nước quá nóng​

Nước nóng làm giãn mạch máu, có thể gây chóng mặt, hạ huyết áp, thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, đặc biệt trong 3 tháng đầu.

14. Cúi gập người hoặc mang vác vật nặng​

Việc cúi xuống quá nhiều hoặc bê đồ nặng có thể gây áp lực lên vùng bụng, làm tăng nguy cơ đau lưng, chuột rút hoặc thậm chí gây động thai.

15. Dùng điện thoại và thiết bị điện tử quá lâu​

Việc tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây căng thẳng. Mẹ bầu nên hạn chế thời gian dùng thiết bị điện tử, đặc biệt trước khi đi ngủ.

16. Nhịn tiểu thường xuyên​

Nhịn tiểu có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, gây khó chịu và ảnh hưởng đến thận. Mẹ nên đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu để tránh các vấn đề sức khỏe.

17. Đi giày cao gót thường xuyên​

Giày cao gót làm tăng áp lực lên cột sống, gây đau lưng, mất thăng bằng và tăng nguy cơ té ngã. Mẹ bầu nên ưu tiên giày bệt hoặc giày có đế thấp.

18. Không kiểm soát cân nặng​

Tăng cân quá ít có thể khiến bé sinh ra nhẹ cân, trong khi tăng cân quá nhiều làm tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ và khó sinh. Mẹ bầu cần duy trì cân nặng hợp lý theo hướng dẫn của bác sĩ.

19. Không đi khám thai định kỳ​

Một số mẹ chủ quan hoặc ngại đi khám thai, dẫn đến việc không phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe. Khám thai đúng lịch giúp theo dõi sự phát triển của bé và phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn.

Như vậy thai kỳ là khoảng thời gian đặc biệt mà mỗi người mẹ cần quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe của bản thân, bởi những gì mẹ làm không chỉ ảnh hưởng đến cơ thể mình mà còn tác động trực tiếp đến bé yêu. Những thói quen tưởng chừng như nhỏ nhặt nhưng lại có thể gây ra hệ lụy lớn nếu không được điều chỉnh kịp thời. Vì vậy, mẹ bầu hãy chủ động tìm hiểu, thay đổi lối sống lành mạnh để giúp bé có một khởi đầu tốt nhất ngay từ trong bụng mẹ.

Mỗi quyết định mẹ đưa ra hôm nay sẽ góp phần tạo nên một thai kỳ khỏe mạnh, giúp con phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ. Hãy luôn lắng nghe cơ thể, tuân thủ những nguyên tắc an toàn, và đừng quên thăm khám định kỳ để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ. Chúc mẹ có một hành trình mang thai trọn vẹn, hạnh phúc và chào đón con yêu khỏe mạnh, bình an!